Exhibition European Parliament Strasbourg
Μια ομαδική έκθεση ελλήνων και ξένων φωτογράφων στο Στρασβούργο μάς έφερε την πρώτη γεύση τού τι σημαίνει ενωμένη Ευρώπη και στον φωτογραφικό χώρο
«Ενας έλληνας και ένας τούρκος φωτογράφος γίνεται προφανές μέσα από αυτή την έκθεση ό,τι είναι δυνατό να συνυπάρξουν στον ίδιο πολιτιστικό χάρτη, γεγονός αδιανόητο στην πολιτική... Οπως την εποχή του Ηροδότου ο κόσμος δεν ήταν μόνο ελληνικός, αλλά οι Ελληνες ήταν ένα δραστήριο και γονιμοποιό στοιχείο του κόσμου που στηνόταν τότε, έτσι και σήμερα, στον κόσμο της ενοποίησης και της παγκοσμιοποίησης, οι Ελληνες θα πρέπει να δώσουν και πάλι τη δική τους ξεχωριστή παρουσία. Πιστεύω ακράδαντα ότι όταν ένας Ευρωπαίος δει έναν πίνακα έλληνα ζωγράφου ή διαβάσει ένα ποίημα του Ελύτη, του Σεφέρη, του Ρίτσου, γίνεται πολύ πιο φίλος και κοινωνός των προβλημάτων μας παρά με την πιο εκτεταμένη πολιτική επιχειρηματολογία που θα μπορούσε να αναπτύξει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».
Είναι κάποια από τα μηνύματα που μας εκφράζει ο ευρωβουλευτής του Συνασπισμού Αλέκος Αλαβάνος, με αφορμή τη φωτογραφική έκθεση με τον τίτλο «Ωσμωση διαπολιτιστικές ενότητες» που πραγματοποιήθηκε με δική του πρωτοβουλία πριν από λίγες ημέρες στις αίθουσες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Ο εύστοχος τίτλος της έκθεσης ώσμωση μεταφορικά σημαίνει την αλληλεπίδραση σηματοδοτούσε τόσο το ύφος όσο και τον χαρακτήρα της. Αλλά ας δούμε κατ' αρχάς την καταγωγή της λέξης.
«Σε ετυμολογικό βάθος η λέξη παράγεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα "ωθώ" (μεταφέρω από το έντυπο υλικό της έκθεσης). Στα ελληνικά όμως ο συγκεκριμένος όρος έφθασε μέσα από άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες αγγλικά "osmosis", ενώ γαλλικά και γερμανικά "osmose" στο τέλος του περασμένου αιώνα.
Μια λέξη αυθεντικά ελληνική από τη μακρότατη καταγωγή της, αφού το ρήμα "ωθέω" συναντάται στον ίδιο τον Ομηρο, αλλά που για να αποκτήσει υπόσταση έπρεπε η ετυμολογική της ρίζα να περάσει τα σύνορα, να γεννηθεί μέσα στα εργαστήρια των φυσικών της Δυτικής Ευρώπης και να ξαναπεράσει τα σύνορα εντασσόμενη στη γλώσσα μας ως ένα εντελώς νέο απόκτημα...».
Αυτό το «αέναο ταξίδι των δανείων», με τις διαφορετικές όψεις του κάθε φορά, πραγματευόταν η θεματική της έκθεσης που είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ στο Στρασβούργο. Συγκεκριμένα, αποτελούσε ένα εγχείρημα για διάλογο μεταξύ των καλλιτεχνών και των πολιτικών της Ευρώπης, με αφορμή την πολιτιστική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Οκτώ φωτογράφοι έδωσαν μέσα από τις φωτογραφίες τους απαντήσεις σε διαχρονικά ερωτήματα, όπως για παράδειγμα: «Οι Ελληνες πώς βλέπουν τους άλλους;», «Οι άλλοι πώς μας βλέπουν;».
Ο Τάκης Αναγνωστόπουλος παρουσίασε σε ένα παιχνίδι ζευγαρώματος, παράθεσης και αντιπαράθεσης τη χορευτική έκφραση στο Λονδίνο και στην Ελλάδα. Στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες του απαθανατίζει την εξωστρέφεια του Ελληνα, που εκφράζεται μέσα από τις κινήσεις, για παράδειγμα, του ζεϊμπέκικου χορού. Ενώ σε μια άλλη ατμόσφαιρα ευρωπαϊκή, παρακολουθεί με τον φακό του το δρώμενο που παρουσιάζει στους δρόμους του Λονδίνου το ελληνικό σχήμα «Σχεδία, Ομάδα Χορού».
Ο Περικλής Αντωνίου παρουσίασε μέσα από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες του δύο παράλληλους κόσμους. Από τη μία, το δράμα των ορφανών παιδιών στη Βοσνία, που απαθανάτισε συμμετέχοντας στις αποστολές του ελληνικού καραβανιού αλληλεγγύης και, από την άλλη, την καθημερινή ζωή, αυτήν που κυλούσε στους δικούς της ρυθμούς στο Δουβλίνο, στις Βρυξέλλες, στο Στρασβούργο, στη Λισαβόνα, στο Λονδίνο.
Οι φωτογραφίες της Χριστίνας Βάζου διηγούνταν όσα η φωτογράφος είδε στο οδοιπορικό της που έκανε καταγράφοντας τους Ελληνες της διασποράς που ζουν αναγκαστικά σε ξένη χώρα, με διαφορετικό τρόπο ζωής και πολιτισμό.
Οι 15 ασπρόμαυρες φωτογραφίες της Λίας Ζαννή, τις οποίες τράβηξε η φωτογράφος τα τελευταία χρόνια στη Βενετία και στην Ιρλανδία, πέρασαν και αυτές το δικό τους μήνυμα που μιλάει «για τα παιδιά που μεγαλώνουν οπουδήποτε χωρίς να έχουν γνώση για τους άλλους κόσμους».
Τέλος, η έκθεση ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή τεσσάρων ξένων φωτογράφων οι οποίοι παρουσίασαν μέσα από τη δουλειά τους «το πώς μας είδαν, σε σύγκριση με τη δική τους κουλτούρα».
Ο Ολλανδός Kees van Dongen μού διηγήθηκε την ιστορία των δύο αγαπημένων του φωτογραφιών. «Συνάντησα τον Γιάννη στην Πέτρα της Μυτιλήνης. Ηταν ένας τύπος που ένιωσε άνετα απέναντί μου και μου ανοίχθηκε. Ηταν αυθεντικός, ήταν ο εαυτός του, με εμπιστεύτηκε. Αυτό συνέβη στην αρχή της φωτογραφικής καριέρας μου, το 1992. Μέσα από αυτό το πορτρέτο ανακάλυψα τη μαγεία της φωτογραφίας.
Στη δεύτερη φωτογραφία είναι τα μάτια της Στέλλας. Είναι μια Ελληνίδα η οποία ζει στην Αθήνα και τη συνάντησα στη Μυτιλήνη, όπου έκανε διακοπές. Τα μάτια της μου θυμίζουν γυναίκα από την Τυνησία. Βλέπετε λοιπόν πως υπάρχουν φωτογραφίες που συνδέουν τις χώρες μας».
Ο Βρετανός Mark Durden βλέπει τις πολιτιστικές διαφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Βρετανία να συγχωνεύονται και να ενσωματώνονται με τα σταθερά σύμβολα της τοπικής του κουλτούρας. Αποκωδικοποιώντας τόσο τους προβολείς που βρίσκονται στη βάση της Ακρόπολης όσο και τα μαγαζάκια στο Λίβερπουλ που πουλούν «fish and chips» (ψάρι και τσιπς).
Ο Τούρκος Izzet Kerribar παρουσίασε μέσα από τις ευαίσθητες φωτογραφίες του, κυρίως έγχρωμες, τραβηγμένες στην Ελλάδα, την πραγματική ιστορία όπως ο ίδιος την κατανοεί, αυτήν που περιγράφει τη συνάντηση της Ευρώπης με την Ανατολή.
Τέλος, ο Γερμανός Hartmut Schultz παρουσίασε με ιδιαίτερο τρόπο την καταστροφή που μπορεί να επιφέρει ο τουρισμός στην Ελλάδα, καθώς η χώρα μας προσπαθεί να εκμοντερνιστεί.
Φεύγοντας από το Στρασβούργο είχα έντονη την επιθυμία να ξανακοιτάξω το σημείο αυτό που αναφέρει ο επιμελητής της έκθεσης, ο δόκτωρ Hatto Fischer, ότι δηλαδή «η μικρή αυτή έκθεση υπογράμμισε το πλαίσιο της έρευνας για σημαντικές λεπτομέρειες σύγκρισης των διαπολιτιστικών αναφορών που μπορούν να βοηθήσουν έτσι ώστε να ξεκλειδώσουμε τα δικά μας παζλ, του να είμαστε και ταυτόχρονα να μην είμαστε Ελληνες...».
ΑΝΝΑ ΣΚΑΡΛΑΤΟΥ
Το ΒΗΜΑ, 10/01/1999 , Σελ.: Z06
Κωδικός άρθρου: B12515Z062
ID: 130315
http://www.tovima.gr/print_article.php?e=B&f=12515&m=Z06&aa=2
« OSMOSIS Photo Exhibition | OSMOSIS Exhibition in Weimar »